2026 Merkezi Yönetim bütçesi

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, "Geçtiğimiz yıl dünyada satılan her 3 askeri insansız hava aracının 2’sini Türk firmaları üretti. Dünyada kendi savaş gemisini tasarlayan, geliştiren, üreten 10 ülkeden biriyiz" dedi.

2026 Merkezi Yönetim Bütçe ve 20254 Kesi Hesap Kanun Teklifi görüşmeleri Plan ve Bütçe Komisyonu’nda devam ediyor. Plan ve Bütçe Komisyonu’nsa Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve bağlı kuruluşların bütçeleri görüşülüyor.

Kaçır, Türkiye ekonomisinin büyümesini 20 çeyrektir sürdürdüğünü belirterek, "Bu yılsonunda milli gelirimizin 1.5 trilyon doları, kişi başına düşen gelirin 17 bin doları aşması öngörülüyor. Sanayi üretim endeksi pandemi öncesi döneme göre Almanya’da yüzde 14.7, İtalya’da yüzde 6.9, Fransa’da yüzde 3.3, İspanya’da yüzde 0.5 aşağıda seyrederken Türkiye’de yüzde 30.6 yükseldi. İmalat sanayi katma değerinde dünyada 14. sıradayız. İlk dokuz aylık ihracatımız geçtiğimiz yıla göre yüzde 4.1 artarak 200 milyar doları aştı. Yüksek teknolojiden yüzde 12.7 ; orta yüksek teknolojide yüzde 9.9 ihracat artışı kaydettik. İhracatımız savunma ve havacılıkta yüzde 39.3, otomotivde yüzde 12.3, yteni sanayide yüzde 8.7, demir ve demir dışı metallerde yüzde 6.3, elektrik ve elektronikte yüzde 5.7, mücevherde yüzde 14.3, kimyevi maddelerde yüzde 5.3 yükseldi. Organize sanayi bölgelerini 250 bin vatandaşımıza istihdam sağlayacak 6 bin fabrikanın inşaat süreci devam ediyor. AR-GE ve yenilik ekosistemimiz, katma değer üreten Türkiye’ye öncülük ediyor. 2002’den bu yana Türkiye’nin AR-GE harcamalarını 1.2 milyar dolardan 19.9 milyar dolara yükseldi. AR-GE harcamalarımızın milli gelirimizdeki payı binde 5’ten yüzde 1.46’ya bir virgül kırk altıya çıktı. 2002’de 29 bin olan tam zaman eşdeğer AR-GE personel sayımız 310 bini aştı" ifadelerini kullandı.

Teknopark sayısını 113 çıkardıklarını aktaran Kacır, "Teknoparklara bugüne dek 13 milyar 670 milyon lira altyapı desteği sundu. Teknoparklarda faaliyet gösteren 12 bine yakın girişim, bilgiyle üretimi buluşturarak 15 milyar doların üzerinde ihracat gerçekleştirdi. Bu girişimlerde istihdam edilen personel sayısı 124 bine, yürütülen proje sayısı 98 bine ulaştı. Bin 360 AR-GE ve 343 tasarım merkezinde 17 bin patent tescil edildi. Türkiye yüzyılda hedeflerimize milli teknoloji hamlesiyle yürüyoruz. Tarihimizin en büyük ölçekli teşvik programı HİT-30 sunduğumuz desteklerle elektrikli araç güneş hücresi ve biyoteknoloji sektörlerinde 4.5 milyar dolarlık ileri teknoloji yatırımını ülkemize kazandırıyoruz" şeklinde konuştu.

Kacır şöyle konuştu:

"TÜBİTAK programlarında 190 üniversite ve 3 bin 100 firmanın 10 bin 153 projesine 14.4 milyar lira destek sağlıyoruz. Üniversitelerin TÜBİTAK araştırma projelerinde 17 bin bursiyeri destekledik. 6550 sayılı kanun kapsamında bugüne kadar 7.2 milyar lira kaynak sağladığımız 12 ulusal araştırma altyapısı biyotıp ve genom, nano malzemeleri, MEMS, astrofizik , güneş enerjisi, raylı sistemler ve finans teknolojilerinde nitelikli araştırmalar gerçekleştiriyor. Milli banliyö setini, cer konvertörü ve motoru ile tren kontrol yönetim sistemini yerli olarak geliştirerek, Gaziantep’te raylarla buluşturduk. Yerli ve milli sivil gözetim radarımızın havalimanlarımızda kullanımını yaygınlaştırıyoruz. İmalat sanayinin verimlilik, kapasite ve ölçek ihtiyaçlarını çözerek kriz ve şoklara karşı dayanıklılığı artıracağız. İmalat sanayi ihracatımızı 2030 yılında 400 milyar dolara çıkaracağız. AR-GE harcamalarının milli gelir içindeki payını yüzde 2.2’ye, yüksek teknolojili ürün ihracatımızı 30 milyar dolara yükselteceğiz."

Türkiye Yeşil Sanayi Projesi ile 2 bin 367 KOBİ’ye 9 milyar civarında yeşil sanayi yatırımı desteklediklerini belirten Kacır, "TÜBİTAK ile 842 firmanın yeşil dönüşüm yol haritası hazırlamasını sağladık; yeşil teknolojilere yönelik 217 AR-GE projesini destekledik. Dünya Bankası’yla sürdürdüğümüz Türkiye Organize Sanayi Bölgeleri Projesi’nde bu yıl OSB’lerimize 1.8 milyar lira kaynak sağlıyor, 4 altyapı projesini tamamlıyoruz. Önümüzdeki yıl 8.4 milyar lira kaynakla 33 OSB’de 42 altyapı projesini bitireceğiz. Ergen Hafızası Koruma Eylem Planı’nda hizmete alınan 6 atık su arıtma tesisi ve derin deşarj kolektör hattı için 17 288 milyon lira kaynak aktardık. Yeşil dönüşüm programıyla imalat sanayimizdeki firmaların döngüsel ekonomi, atık yönetimi, kaynak verimliliği, karbon salınımını azaltmaya dönük yatırım projelerine 180 milyon liraya kadar nakit destekler, yatırımların yüzde 40’ına kadar vergi indirimi sağlıyoruz" diye konuştu.

Savunma Sanayi projelerine destek verdiklerine işaret eden Kacır, "Savunma sanayide yürütülen proje sayısını 62’den bin 400’ün üzerine savunma sanayi firmalarımızın yıllık satışlarını bir milyar dolardan 20 milyar dolara yükselttik. 100 bine yakın çalışanıyla 3 bin 500 savunma sanayi şirketimiz son bir yılda 180 ülkeye 8.4 milyar dolar ihracat gerçekleştirdi. Türk Silahlı Kuvvetleri Güçlendirme Vakfı şirketlerimizin, kamu kurumlarımızın, özel sektör gelişimlerimizin ve üniversitelerimizin savunma sanayi alanındaki yatırım ve AR-GE projelerini güçlü şekilde destekliyoruz. Son bir yılda 123 savunma sanayi yatırımı için teşvik belgesi düzenledik ve 87.7 milyar lira yatırımın önünü açtık. 2024 savunma sanayide 22 bin çalışanın istihdam edildiği 78 AR-GE ve Tasarım Merkezine 54 milyar lira, teknoparklarımızda 7 bin 557 çalışanla faaliyetlerini sürdüren 331 girişime 7.3 milyar lira destek sağladık. Geçtiğimiz yıl dünyada satılan her 3 askeri insansız hava aracının 2’sini Türk firmaları üretti. Dünyada kendi savaş gemisini tasarlayan, geliştiren, üreten 10 ülkeden biriyiz. Son bir yılda Altay Tankımız Türk Silahlı Kuvvetleri’nin envanterine girdi. 47 araçlık ilk çelik kubbe unsurlarının teslimatı yapıldı. Çelik kubbenin en üst katmanı olan uzun menzilli hava savunma sistemi SİPER Ürün-2’nin atışlı test faaliyetini başarıyla icra ettik. MİLGEM 8. gemimiz TCG İçel, denizaltımız TCG Murat Reis denizlerle buluştu. TEİ tarafından geliştirilen yerli üretim motorlu uçan Bayraktar TB-3 Kara Kuvvetlerimizin envanterine girdi. Sancar Silahlı İnsansız Deniz Aracı atış testlerini başarıyla tamamladı. Yerli turbojet motoru ve milli alt sistemlerle donatılan SOM seyir füzemizin ve suüstü platformlara taarruz yeteneğine sahip SOM-J füzemizin testlerini başarıyla gerçekleştirdik" dedi.

Komisyon öncesinde CHP Karabük milletvekili Cevdet Akay pis su atıklarının derelere aktığını hatırlatarak, bununla ilgili Sanayi ve teknoloji Bakanlığı’nın gerekli tedbirleri almadığını savundu.

CHP Malatya milletvekili Veli Ağbaba ise Türkiye’nin 2023 hedeflerine değinerek, bu hedeflerin tutmadığını hatırlattı. Ağbaba, gazetecilerin, Hatay milletveklinin cezaevinde olduğunu sözlerine ekledi.